- De bekende Europese aandelenmarkten zijn vanmorgen gewoon geopend en daarna is er niet veel meer gebeurd. Nieuws, omzetten en koersbewegingen, het stelt allemaal niets voor.

- En zo kan een bericht over een veiling van Italiaanse staatsleningen gisteren het bericht van de dag worden. Meer precies gaat het dan ook nog om een lening met een looptijd van 6 maanden. Kortom, het gaat helemaal nergens over, want met betrekking tot die Europese schuldencrisis gaat het natuurlijk om de langere termijn ontwikkelingen en verplichtingen.

- Beter nieuws kwam er uit Duitsland. Daar wordt nu hardop nagedacht over een fonds met als doelstelling om de groei in de zwakke Europese economieën te stimuleren. En daar hebben we wat aan. Bezuinigen etc is allemaal leuk en aardig, maar proberen meer banen en hogere salarissen te bewerkstelligen, is beter.

- Wat ons bij AFS wel begint te verbazen is waarom alles en iedereen zoveel vertrouwen in de centrale banken blijft houden. Als gekeken wordt naar het optreden van de Fed, de ECB, de BoJ en de BoE dan kunnen daar wel wat opmerkingen bij gemaakt worden. Let alleen eens op de werkelijk ongelofelijke toename van de balanstotalen. Dat betekent onvermijdelijk dat de risico's ook fors zijn toegenomen. En wat kunnen daar de consequenties van zijn, om maar eens wat te vragen.

- Opmerkelijk blijft altijd de hotemetoten-fobie met betrekking tot deflatie. Wij kennen alleen maar mensen die lage/dalende prijzen/kortingen etc prettig vinden, maar in hotemetoten-land wordt alles uit de kast getrokken om dit te verhinderen. Het lijkt er sterk op dat er daar alleen oog is voor mensen met veel schulden, maar er zou wel meer aandacht mogen zijn voor de 'brave' burgers die geen gekke dingen gedaan hebben. 

- Het is voor de zoveelste keer de afgelopen weken weer extreem rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Koersbewegingen en omzetten stellen helemaal niets voor. Dat de inhoud van de beschikbaar gekomen berichten wel iets voorstelt, maakt handelaren/beleggers ook voor de zoveelste keer helemaal niets uit. En zo blijft men zichzelf een rad voor ogen draaien.

- Enkele van die berichten dan maar. Te beginnen in eigen land. Wat denkt u van het nieuws over de mogelijke verlagingen van veel pensioenen in 2013? Wat gaan daar de consequenties van zijn voor bijvoorbeeld het consumentenvertrouwen, de bestedingsbereidheid en de bedrijfsinvesteringen? En wat gaan dus de consequenties zijn voor de economische groei en de resultaten van de bedrijven? Voor het geven van de juiste antwoorden op die vragen hoef je echt niet gestudeerd te hebben.

- En wat denkt u van het bericht dat de Europese banken weer mega-bedragen bij de ECB hebben geparkeerd? Klinkt dat als meer onderling vertrouwen bij de banken? Betekent het dat het binnenkort misschien wat beter gaat met de Europese economie?

- Nog meer vertrouwen, nu in de VS waar het consumentenvertrouwen aan het verbeteren is. Maar kan dat blijven duren als nagedacht wordt over de ontwikkelingen op de Amerikaanse huizenmarkten waar de prijzen maar blijven dalen en steeds meer mensen geconfronteerd worden met een hypotheek waarvan de waarde hoger is dan de waarde van hun huis? En die prijzen blijven maar dalen ondanks dat de hypotheekrente op het laagste niveau ooit terecht is gekomen. Klinkt dat als binnen kort gaat het beter?

- Kijk zelf even naar de laatste macro-economische cijfers uit Japan en probeer er eens een positieve draai aan te geven. Ons lukt dat niet. 

- Op de bekende Europese aandelenmarkten blijven handelaren/beleggers, net als kinderen van 6-7 jaar, hardnekkig geloven in de Goede Sint en zijn zwarte pieten. En dus blijven ze zichzelf cadeautjes geven in de vorm van wat hogere koersen. En net als kleine kinderen die zich totaal niet druk maken over de hun omringende realiteit doen handelaren/beleggers dat ook niet.

- En dat geeft de roze brillen en de pennenlikkers de gelegenheid met totale onzinverhalen te blijven komen. Gisteren in de VS weer twee zogenaamde plussen. Op de eerste plaats de ontwikkeling van het consumentenvertrouwen en op de tweede plaats cijfers over de arbeidsmarkt.

- Maar wat is de realiteit? Die is dat de economische groei over het derde kwartaal weer iets naar beneden is bijgesteld, primair vanwege tegenvallende consumenten bestedingen, die is dat de beschikbare reële inkomens van alle Amerikanen duidelijk dalen, die is dat er nauwelijks nieuwe banen bijkomen en die is dat een aantal andere indicatoren aangeven dat die Amerikaanse economie maximaal wat voortsukkelt en niet meer dan dat. U begrijpt ondertussen wel dat deze berichten onmiddellijk in het grote niets zijn verdwenen.

- In de eurozone wil de ECB de inzet nog verder verhogen. Nu verhalen over mogelijke kwantitatieve verruiming om de euro-economie een volgend duwtje in de rug te geven. En dat past precies in het grote beeld van steeds meer, steeds groter en steeds ingrijpender maatregelen. Dat de ECB daarmee steeds verder een fuik inzwemt en steeds onduidelijker hoe en wanneer de weg terug wordt ingeslagen, lijkt er niet toe te doen. Dat er steeds verder afgeweken wordt van de situatie dat de banken en de particuliere sector er in een economie met elkaar uit moeten komen en dat de centrale bank hoogstens wat moet duwen en trekken lijkt er ook helemaal niets meer toe te doen. Het begrip 'vrije markt economie' moeten we maar eens helemaal vergeten. In China en Rusland worden de autoriteiten per dag jaloerser. 

- Op de bekende Europese aandelenmarkten blijven handelaren en beleggers zichzelf trakteren op hogere koersen. Een ding is volkomen duidelijk. Met de inhoud van de beschikbaar gekomen berichten heeft het niets, maar dan ook helemaal niets te maken. Zelfs als je een pot happy pills geslikt hebt en alleen maar kijkt naar de berichten (denken gaat dan al lang niet meer), is er maar een conclusie mogelijk. En die is erg onprettig, om het eens extreem genuanceerd te formuleren.

- Zetten we de laatste economische berichten even op een rijtje, dan gaat het over een recessie in Japan, een recessie in Italië en binnen afzienbare tijd behoorlijk neerwaartse bijstellingen van de wereldgroeiverwachtingen door het IMF. Het gaat hier niet eens om het woord recessie, het gaat om de versnellende richting van de beweging omlaag. Allemaal volkomen voorspelbaar als op een rijtje gezet wordt wat er gaande is in de financiële wereld, in de ontwikkeling van het vertrouwen van consumenten en bedrijven en in de opstellingen van de overheden, om eens wat factoren te noemen. 

- Ongeveer een half jaar geleden zijn er afspraken gemaakt over het herstructureren van Griekse schulden. Een belangrijk onderdeel van die afspraken was dat de particuliere sector daar een vrijwillige bijdrage aan zou leveren. De laatste ontwikkeling is nu dat een paar hedge funds daar bij nader inzien toch anders over zijn gaan denken, Zij vinden dat de afgesproken kortingen te hoog zijn en willen nieuwe soepeler afspraken maken. En nu maar eens afwachten hoe dat verder gaat, maar dat de twijfel en onzekerheid verder gaan toenemen, met alle consequenties vandien, lijkt wel zeker. 

- In de VS moesten de makelaars gisteren toegeven dat ze de afgelopen 4 jaar tamelijk verkeerde cijfers over de huizenverkopen naar buiten hebben gebracht. Nu blijkt dat het aantal verkochte huizen in de tijd minstens 15% lager is geweest dan de makelaars eerder gemeld hebben. Shit happens. Het betekent natuurlijk wel dat die Amerikaanse huizenmarkt er een stuk slechter voor staat dan gedacht werd en dat alle vorige euforische reacties als er weer eens een minder slecht dan verwacht cijfer gepresenteerd werd, in een heel ander licht gezien moeten worden. En hoe reageerden de roze brillen en de pennenlikkers op dit bericht? Gewoon, volledig negeren natuurlijk. Probeert u zelf eens te bedenken hoeveel en welke berichten er in het grote niets verdwijnen en wat dat voor de beeldvorming betekent?

- Handelaren/beleggers trakteren zich ook vandaag op een rondje hogere koersen. Waarom? Dat weten ze zelf ook niet, maar het is wel leuker dan verkopen. Of zoiets. Er is in ieder geval geen enkel verband met welke financieel-economische realiteit waar dan ook voor te vinden. Sterker, als daar maar langer dan een seconde naar gekeken wordt, is het de allerhoogste tijd om erg nerveus te worden.

- Vanmorgen konden Europese banken inschrijven op goedkoop geld van de ECB. En dat hebben ze gedaan ook: voor € 489 mrd !!  Hoe duidelijk willen beleggers te zien krijgen dat de banken elkaar niet meer vertrouwen en zoveel mogelijk via de ECB willen opereren. Hoe kan dat anders gezien worden dan extreem slecht nieuws? Heeft er al eens iemand stil gestaan bij de vraag hoe/wanneer een en ander teruggedraaid kan/gaat worden? Nog een vraagje. Wat moet er gebeuren, willen die banken elkaar wel weer gaan vertrouwen? En: is dat al aan het gebeuren? En: is er ook maar een iemand in de hele wereld die geen roze bril of pennenlikker is die denkt dat het alsmaar groter en heftiger optreden van de centrale banken iets oplost?

- Los van de bovenstaande volkomen gekte zijn er de berichten uit de economie. Wat denkt u van de waarschuwing van het IMF dat de wereldeconomie op een kruispunt terecht is gekomen en erg makkelijk de verkeerde afslag in kan slaan. Of van de laatste cijfers uit Japan die weinig positief waren. Of van de laatste uitspraken van de Chinese premier die zwaar te denken geven. En bedenk altijd: de hotemetoten proberen altijd zo positief mogelijk te zijn. Ze zien echt wel wat er aan de hand is, maar missen nagenoeg altijd de bereidheid om serieus in te grijpen.

- De huizenmarkt dan maar. Incidenteel komt er een berichtje wat niet erg slecht is. En dat wordt dan uiteraard 'vertaald' als turbo-mega-maxi-toppie-toppie. Doe daar s.v.p. niet aan mee. Zoek zelf even uit wat de realiteit is.

- Er gebeurt vanmorgen opnieuw bijna niets op de bekende Europese aandelenmarkten. Minimale omzetten en beperkte koersbewegingen bepalen het beeld. Meer plusjes dan minnetjes zorgen voor de stijgingen van de indices. En het volkomen en totaal weigeren ook maar te kijken naar wat er aan de hand is, blijft de houding van handelaren/beleggers.

- Gisteren de uitspraken van de nieuwe ECB-president Draghi over 2012. Hij voorspelt moeilijke financiële markten en dat is natuurlijk niet meer dan een al openstaande  deur nog even keihard uit z'n hengsels trappen. Onze Italiaanse vriend kan ook eens even stilstaan bij wat de rol van de verantwoordelijke autoriteiten in dat proces is geweest. Die autoriteiten zijn namelijk al ruim drie jaar steeds groter en heftiger in die markten aan het ingrijpen. Denk aan de begrotingstekorten, aan het verlagen van de korte rente, aan het geven van garanties, aan het kopen van staatsleningen, aan het verstrekken van steeds meer liquiditeitssteun en aan het telkens veranderen van de regels. Met als opgetelde resultaat dat er weer een recessie aankomt, dat de spaarders op hun knieën gezet zijn, er grote problemen zijn ontstaan in de pensioenwereld en dat het vertrouwen van consumenten en bedrijven zwaar onder druk is komen te staan. En dan voorspellen dat er een moeilijk jaar op de financiële markten aankomt. Goeie bal, Mario, goeie bal.

- Een andere reden waarom het een moeilijk jaar gaat worden is dat de grote landen het maar nergens met elkaar over eens willen worden. Gisteren het verhaal over de mogelijke steun van het IMF voor de eurozone, vanmorgen de tekst dat de Britten daar in ieder geval niet aan willen meewerken. Dat belooft niet veel goeds.

- In de VS is het beeld trouwens niets beter. Daar zijn de politici zo verdeeld dat echt alles, maar dan ook alles wordt aangegrepen om punten te scoren en de andere kant waar mogelijk maximaal dwars te zitten. Als er economisch nou geen problemen zijn, maakt dat allemaal niet zoveel uit, maar in de VS zijn echt grote problemen ontstaan. Dan op geen enkele manier willen samenwerken, is zeldzaam onverantwoordelijk.

- En de roze brillen die denken dat er in de VS iets van een herstel aan het optreden is, die moeten maar even naar de laatste cijfers over het onderzoeksbureau Gallup kijken over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Korte samenvatting: in vergelijking met een jaar geleden gaat het op die arbeidsmarkt maximaal een heel klein beetje beter. En niets meer. 

- Het is vanmorgen opnieuw heel erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen helemaal niets voor. Zoals al veel vaker de afgelopen weken is de inhoud van de berichten kristalhelder maar weigeren handelaren/beleggers er simpelweg naar te kijken. Dit plus het traditionele peilloos domme gewauwel over een eindejaarsrally maakt dat er toch meer plusjes dan minnetjes genoteerd worden.

- Het grote verhaal van de afgelopen maanden is natuurlijk dat de verantwoordelijke autoriteiten keihard aan het werk zijn om het grote publiek en het bedrijfsleven zo nerveus mogelijk te maken. Ieder plan wat later niet blijkt te werken en opgevolgd wordt door een groter volgend plan wat ook niet werkt wat dan weer gevolgd wordt door een nog groter plan wat natuurlijk ook niet werkt, heeft dat effect. En nerveuzer wordende consumenten en bedrijven gaan natuurlijk niet lekker consumeren en investeren. Sterker, die gaan het allemaal wat rustiger aan doen met als onvermijdelijke resultaat dat de groei afzwakt en een recessie onvermijdelijk is.

- En de volgende grote teleurstelling komt eraan. De Europese hotemetoten willen het IMF betrekken bij de 'redding' van de eurozone. De essentie van het IMF is echter 'met elkaar voor elkaar'. En elkaar is dan alle landen in de wereld. Denken we nou echt dat alle lidstaten van het IMF het een goed idee vinden om geld ter beschikking te stellen aan een van de rijkste gebieden op aarde. Denkt u dat de emerging markets gaan bijdragen aan een fonds om de eurozone te steunen en denkt u dat de Amerikaanse regering geld ter beschikking gaat stellen, om nog maar te zwijgen over de Britten en de Italianen. Korte samenvatting van dit plan: D O A (in goed Amerikaans: Dead On Arrival). 

- Bovenstaande processen zijn niet alleen van toepassing op de eurozone. In de VS gebeurt precies hetzelfde. Zoek maar eens uit wat er in Washington aan het gebeuren is met betrekking tot het al dan niet verlengen van een tijdelijke belastingverlaging (payroll tax cut). Dat is van een tamelijk gruwelijke onverantwoordelijkheid.

- Er gebeurt vanmorgen ongeveer niets op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen helemaal niets voor. En net als eerdere dagen is er nieuws genoeg, maar ontbreekt bij handelaren/beleggers de wil om er ook maar iets mee te doen.

- Het bericht van de dag betrof de uitspraken van IMF-voorzitter Lagarde over de ontwikkelingen in de Europese schuldencrisis. Mevrouw Lagarde waarschuwde ervoor dat de bestaande problemen nog een stuk groter kunnen worden. Zeker als er niet beter samengewerkt gaat worden en landen meer voor de directe korte termijn eigenbelangen gaan kiezen, worden de vooruitzichten somberder.

- Gisteren kwamen er wel een paar niet tegenvallende cijfers uit de VS beschikbaar. Zo worden er langzaam maar zeker minder mensen ontslagen, maar van meer nieuwe banen is nog maar weinig sprake. Het begint erop te lijken dat het Amerikaanse bedrijfsleven wel zo'n beetje uit-gereorganiseerd is. Er waren ook enkele meevallertjes in regionale enquêtes met betrekking tot de industrie. Tegelijkertijd viel het macro-economische cijfer met betrekking tot industriële productie echter behoorlijk tegen. Hoe dit met elkaar in overeenstemming gebracht kan worden, is ons nog niet helemaal duidelijk.

- Los daarvan kan het misschien wel zo zijn dat het aan de productiekant van de Amerikaanse economie wat beter gaat, aan de inkomenskant is daar geen enkele sprake van. En dat is voor ons bij AFS de belangrijkste reden waarom wij niet geloven in een blijvend herstelverhaal. Met blijvend torenhoge begrotingstekorten kan de consumptie misschien op peil blijven, maar beter gaat het niet worden.

- In de rubriek 'boefjes en grotere boeven' vandaag een rapport over hoe Spaanse banken omgaan met de problemen op de huizenmarkten daar. We weten ondertussen wel dat het vooruitschuiven van problemen de normaalste zaak van de wereld is geworden, maar de mate waarin die Spaanse banken dat doen, is van een hogere orde. Dan hebben we het over creativiteit in het kwadraat. Hopelijk kunt u zelf wel bedenken wat daar de onvermijdelijke consequenties van gaan zijn.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten is het opnieuw vrij rustig. Omzetten en koersbewegingen stellen maar weinig voor en de beschikbaar gekomen berichten zijn niet opvallend/opmerkelijk genoeg om een beweging op gang te brengen.

- Wat er wel gebeurt, is dat het vertrouwen van beleggers in een goede afloop van de ontstane problemen langzaam verder onder druk komt te staan. Begrijpelijk, want de neuzen willen over ongeveer geen enkel onderwerp maar dezelfde kant op gaan staan. Series meningsverschillen en ruzies worden in de publiciteit uitgevochten. Alles en iedereen heeft overal een mening over. En zo gaat het maar door, met als resultaat dat die beleggers nerveuzer worden en nerveuze beleggers verkopen. Veel moeilijker is het niet. Die lagere koersen op allerlei markten zijn geen toeval.

- Maar er moet wel belegd worden. Er wordt dus gezocht naar 'safe havens', plaatsen waar de risico's in de perceptie een stuk minder zijn. Zo komen Amerikaanse staatsleningen weer in beeld en neemt de belangstelling voor dollars dus toe. Voor alle duidelijkheid: in de VS gaat het echt niet veel beter dan in de eurozone, maar handelaren zijn net hondjes, ze reageren nou eenmaal op de hardste geluidjes en de felste lichtjes. En die komen de laatste tijd uit de eurozone. Maar daar kan iedere dag verandering in komen.

- Op andere plaatsen in de wereld gaat het eigenlijk niet veel beter. Zet de berichten uit China maar eens op een rijtje. De Chinese hotemetoten weten tientallen minnen te vertalen in geweldig groeicijfers, maar zelfs de beleggers geloven die niet meer. Kijk daarvoor maar naar de ontwikkelingen op de Chinese beurzen. Waarom staan die zoveel lager als het zo goed zou gaan in China? En dat wil wat zeggen he? Beleggers die groeicijfers niet meer geloven.

- Het is ook vanmorgen erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Lage omzetten en bijna alleen maar wat lagere noteringen. Nieuws is er meer dan voldoende, maar er zijn simpelweg te weinig berichten die gepimpt kunnen worden tot goed/meevallend/verbeterend nieuws.

- Gisteren een serie berichten uit de VS. Eerst de cijfers over de detailhandelsverkopen in de maand november. Die vielen dik tegen terwijl alles en iedereen toch zo heel erg positief was over de start van het Kerstverkopen-seizoen eind november. Hoe kunnen al die fijne+ plussen dan opgeteld niet meer dan een minimini-plusje zijn? En voor de mensen die maar blijven weigeren te begrijpen wat de ontstane realiteit is: kijk even naar de laatste uitspraken van Best Buy.

- Ook was er in de VS weer een korte rentebesluit plus toelichting van het FOMC van de Federal Reserve. Korte samenvatting: de economie kabbelt langzaam door, terwijl de risico's groot zijn. En blijf bedenken dat de monetaire en fiscale autoriteiten in de VS al een paar jaar echt alles uit de kast hebben gehaald om die economie te stimuleren. En dan zijn er ook nog mensen die geld van anderen beheren die teleurgesteld zijn dat de Fed niet nog meer doet.

- Tenslotte was er de uitkomst van de periodieke grote enquête in het midden- en kleinbedrijf. Korte samenvatting: het gaat iets minder slecht dan even geleden. En daar blijft het bij.

- In eigen land is het economische tij aan het verslechteren. Gisteren het CPB-'recessie-in-Nederland-verhaal'. Nu teksten over volgende bezuinigingen en een aantal berichten over forse ontslagrondes. Dat gaat het vertrouwen in een fijne toekomst onder druk zetten en dus ook de bestedingen en dus ook de groei. De spiraal omlaag versnelt, en niets anders.

- Het is vanmorgen behoorlijk rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen maar weinig voor en u kent het verhaal met betrekking tot het nieuws ondertussen wel. Meer dan voldoende berichten waarvan de inhoud en strekking volkomen duidelijk zijn, maar waar handelaren/beleggers simpelweg weigeren om iets mee te doen.

- Gisteren het kwartaalrapport van de BIS, ruwweg de centrale bank van de centrale banken. In dat rapport zijn de ontwikkelingen op de financiële markten van de afgelopen maanden op een rijtje gezet. Rode draad: het blijft op die financiële markten langzaam maar zeker slechter gaan, ook al omdat de onzekerheid en twijfel blijven toenemen en vertaald worden in andere (lees: lagere) prijzen. Op dagbasis bekeken lijkt de schade vaak nog wel mee te vallen, met een wat langer perspectief is dat totaal niet aan de orde.

- Dit beeld wordt bevestigd door de laatste rapporten van de OESO. Ook daar is één ding volkomen duidelijk: de groei in bijna alle landen van de wereld is behoorlijk aan het afzwakken. Het bericht vanmorgen van die recessie in Nederland past daar naadloos in.

- Nog een fijn bericht uit de VS. Daar was het begrotingstekort over de maand november gewoon $ 137 mrd, en nee, dit is geen typefout. De regering geeft daar meer dan 60% !!!! meer uit dan er binnenkomt. Misschien kunt u dat a) even relateren aan de laatste groeicijfers, b) even relateren aan dat verwachte groeiverhaal en c) even relateren aan de vraag hoe lang dit kan blijven doorgaan?

- In Nederland heeft Geert W. van zich laten horen met wat teksten over de hypotheekaftrek. Misschien dat er politieke overwegingen aan ten grondslag hebben gelegen, maar financieel-economisch gezien is het vragen om problemen.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten is de stemming vanmorgen niet best. Bijna alleen maar lagere noteringen, met omzetten die niet bijzonder zijn. Blijkbaar is het euro-top effect al weer uitgewerkt.

- Veel opmerkelijker was dat handelaren/beleggers zichzelf nog een paar dagen hebben weten wijs te maken dat er n.a.v. die top een verandering ten goede zou kunnen komen. Er zijn vier grote problemen in de euro-zone. De opgetelde schuldenposities, de verdiencapaciteit van de verschillende landen, de financiële posities van de banken en, in sommige gevallen, de overheidsfinanciën. Als de uitkomsten van de top naast dit rijtje worden gelegd, dan kunt u de conclusies zelf ook wel trekken.

- In dat hele proces is het VK ook nog in staat geweest om zichzelf buitenspel te zetten. De Britten wilden geen soevereiniteit opgeven en hun eigen financiële sector beschermen. Dat is natuurlijk helemaal legitiem, maar de onvermijdelijke consequentie gaat zijn dat het VK steeds minder partij gaat worden in de Europese besluitvorming.

- In het proces van financiële waarheidsvinding wat zich sinds de zomer van 2007 door de wereld heen beweegt, gaat ook Nederland onvermijdelijk aan de beurt komen. En de financiële markten gaan oog krijgen voor de volledig opgeblazen huizenmarkt in ons land. Wat dat gaat betekenen, is nu niet te voorspellen, maar er kan zomaar onrust over ontstaan omdat iedereen begrijpt dat één en ander een dikke min voor de banken kan worden. Kan he, moet niet…..

- De banken blijven in het middelpunt van de belangstelling staan. En terecht, want alle denkbare oplossingen van de crisis lopen via die banken. Die banken vertrouwen elkaar niet meer, zijn bang voor meer economische problemen en zijn dus vooral bezig met het versterken van hun eigen posities. Er is dus duidelijk minder belangstelling voor krediet verlenen. En dat brengt andere bedrijven in problemen die afhankelijk zijn geworden van lekker veel en goedkoop krediet. Faillissementen, here we come.

-De stemming op de bekende Europese aandelenmarkten is ook vanmorgen aan de afwachtende kant. Omzetten en koersbewegingen stellen maar weinig voor. Alle ontwikkelingen in/op/rondom de eurotop blijven uiteraard de, met grote afstand, belangrijkste factor.

- Wat daar tot nu toe over bekend is geworden, geeft weinig redenen voor optimisme. Het is simpelweg allemaal te gecompliceerd en de belangentegenstellingen zijn te groot om het ergens over eens te worden. En dus worden er alsmaar creatievere dingetjes bedacht om toch maar vol te houden dat er vooruitgang wordt geboekt.
Helaas is dat echt niet zo. Sterker, de problemen worden nog steeds per dag groter.

- De belangrijkste reden daarvoor is dat er echt helemaal niets gebeurt aan het aanpakken van de kern van alle problemen, te weten: de verdiencapaciteit van de verschillende Europese economieën. De schuldencrisis is immers een rechtstreeks gevolg van het ontbreken van vertrouwen van beleggers in het verhaal dat die landen aan al hun verplichtingen kunnen blijven voldoen. Het is heel simpel: hoe beter het met een economie gaat, hoe makkelijker er aan de verplichtingen voldaan kan worden. Maar het enige waar al die tijd over gesproken wordt, is Europese steun, meer steun van andere en nog meer steun in weer andere vormen. In geen enkele hoofdstad worden plannen gepresenteerd met als doel de verdiencapaciteit van die economie te verbeteren.

- Zo komt ook de ECB in beeld als de partij die er voor moet zorgen dat er tijd gewonnen kan worden. Hoe, wat, waar en hoeveel doet niet ter zake, als de financiële markten maar rustig blijven. Want het is altijd de oplopende druk vanuit die financiële markten die politici dwingt om maatregelen te nemen. Tot nu toe is die druk dus niet hoog genoeg opgevoerd, want (zie boven) van fundamentele oplossingen is nog geen enkele sprake.

- Het is vanmorgen bijzonder rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen helemaal niets voor. U begrijpt waarom: vandaag en morgen zijn het eurotop-dagen, dus alles en iedereen wacht op de uitkomsten ervan.

- En die uitkomsten gaan tegenvallen. Misschien dat een paar top PR-mannen/vrouwen er nog een verhaal van kunnen maken, maar inhoudelijk gaat er erg weinig veranderen. De plannen waar nu over gesproken moet worden zijn simpelweg te ingrijpend en de belangentegenstellingen te groot, om tot een overeenkomst te kunnen komen. Minimale stapjes in de goede richting gaat misschien nog lukken, maar daar gaat het bij blijven. Wat er waarschijnlijk wel gaat gebeuren is dat er een volgende topconferentie aangekondigd wordt waarin dan weer verder gepraat kan worden.

- Vanmiddag ook nog een ECB-rente vergadering. Er zijn droefsnoetjes die willen dat de korte rente verder verlaagd gaat worden. Onthoud die namen en luister er nooit meer naar. De reden? Als een korte rente van 1,25% geen positieve effecten heeft, gaat een rente van 1% of 0,75% daar geen verschil in brengen. Dat wel denken, is een stuitend gebrek aan inzicht in alles etaleren.

- Waar de roze brillen en de pennenlikkers ook maar niet over willen nadenken, is de ontwikkeling van de armoede in de VS. Iedere maand nieuwe cijfers die 
om mysterieuze redenen iedere keer razendsnel in het grote niets verdwijnen. Niet bij ons. Ondertussen krijgen namelijk meer dan 46 mln !!! Amerikanen voedselbonnen (dat is een op de zes Amerikanen) en dat aantal blijft sterk toenemen. Hoe er dan nog gesproken kan worden over een blijvend economisch herstel in de VS is voor ons een volkomen raadsel.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten heerst een vriendelijke stemming. Veel wat hogere noteringen, met omzetten die op enkele uitzonderingen na, maar weinig voorstellen. Nieuws is er weer meer dan voldoende, voor de mensen die erover willen nadenken is de inhoud ervan kristalhelder, maar voor de zoveelste keer is duidelijk dat handelaren/beleggers daar geen enkele behoefte aan hebben.

- In aandelenland wil men ontzettend graag geloven dat er de komende dagen behoorlijke vooruitgang geboekt gaat worden in het aanpakken van de ontstane problemen. Dat is in theorie ook wel denkbaar, maar de praktijk gaat met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid anders zijn. Het is tamelijk onverantwoordelijk om daar als beheerder van andermans geld geen rekening mee te houden.

- Ondertussen blijven de Europese hotemetoten de roze brillen en de pennenlikkers verder manipuleren. Verhalen over een tweede bazooka en steun van de Amerikanen dienen alleen maar om het sentiment te bespelen. Wat betreft de realiteit kunt u beter kijken naar wat de Britse premier Cameron gezegd heeft en even stilstaan bij de vraag wat er nu allemaal gaat gebeuren in plaats van wat er t.z.t. moet gaan gebeuren.

- Wat erg opmerkelijk begint te worden, zijn de ontwikkelingen op de internationale valutamarkten. Ondanks alle verhalen over de eurozone, de crisis, het mogelijke opsplitsen etc. etc. gebeurt er met de koers van euro ongeveer niets. Vreemd. Alleen maar onprettige verhalen over die munt en dan toch grote rust op die valutamarkten. U mag het zeggen, wij zijn in ieder geval op zoek naar een goede verklaring. 

- Op de bekende Europese aandelenmarkten heerst een afwachtende stemming. Handelaren/beleggers waren meer dan bereid allerlei onzin over nieuwe plannen om de eurozone te 'redden' voor waar aan te nemen, maar toen kwamen de berichten van Standard and Poor's over de kredietwaardigheid van landen in de eurozone. En nu wisselen plusjes en minnetjes elkaar af, met omzetten die weinig voorstellen. 

- Duitsland en Frankrijk zouden het eens zijn over allerlei te nemen maatregelen. Mooi. Maar er kan natuurlijk ook gekeken worden naar wat die maatregelen nu precies zijn en waar over gezwegen wordt. Ook deze keer gaat het primair over hoe in de toekomst voorkomen moet worden dat één en ander nog een keer gaat gebeuren. Over wat er nu moet gebeuren om uit de problemen te komen, is nagenoeg niets te vinden. 

- En precies dat is natuurlijk de voornaamste reden waarom de kredietwaardigheidsbeoordelaars nerveuzer worden. De problemen worden immers per dag groter en hoe meer het economisch tegen gaat zitten, hoe moeilijker het wordt om geloofwaardige oplossingen te bedenken. 

- Het is nog vervelender, want mogelijke neerwaartse bijstellingen van de kredietwaardigheid van belangrijke landen gaan de oplossing van alle problemen nog een stuk ingewikkelder maken. Denk maar aan het EFSF waarmee van alles en nog wat gekocht moet gaan worden. Dat EFSF is een zeer creatief opzetje waar zo hoog mogelijke ratings cruciaal voor zijn. Neerwaartse bijstellingen van die ratings ondermijnen dat EFSF en dus de plannetjes die daar op gebaseerd waren. 

- Dat het economisch tegenzit in de eurozone wordt ook per dag duidelijker. Gewoon de beschikbaar komende cijfertjes volgen en die niet vergelijken met wat er voorspeld is, maar met wat ze drie en zes maanden geleden waren. Over de richting van de beweging kan geen verschil van mening meer bestaan, over het tempo ervan kunnen de roze brillen en pennenlikkers nog even blijven liegen.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten blijven handelaren/beleggers zichzelf wijsmaken dat er binnen afzienbare tijd maatregelen genomen gaan worden die de Europese schuldencrisis gaan verlichten. Als je dat gelooft, kun je natuurlijk kopen. En dat is nu aan het gebeuren. Veel plusjes dus, met omzetten die weinig bijzonder zijn. Dat het realiteitsgehalte van dat geloof precies nul is, doet voor de rest niet ter zake.

- Ook als we maar een eurocent zouden krijgen voor ieder volledig zinloze euro-verhaal dat in de media terechtkomt, dan konden we vandaag stoppen met werken en de komende jaren een zeer prettig bestaan gaan leiden. Vandaag wat geneuzel over mogelijke steun van het IMF. Wat puntjes. Waarom wordt het IMF erbij gehaald? Zijn de meningen over Europese steunmaatregelen in euroland te verdeeld? Waar gaat dat mogelijke IMF-geld vandaan komen? Denken wij dat het Amerikaanse Congres nieuw geld beschikbaar gaat stellen om Europa te 'redden'? Hebben we al een seconde nagedacht wat er gebeurt met 'onze' bestaande vorderingen op landen tegen de tijd dat het IMF heeft meegedaan en die landen uiteindelijk toch niet alles gaan terugbetalen? Google maar even op IMF en preferenties.

- Waarom moeten er trouwens Europese reddingsoperaties opgetuigd worden. Ieder afzonderlijke land kan zelf alle benodigde maatregelen nemen om het tij te keren. Presenteer een geloofwaardig door het parlement aangenomen plan en de problemen op de financiële markten worden een heel stuk kleiner. Dat er zoveel gezeurd wordt over Europese steun betekent alleen maar dat de betreffende landen nog onvoldoende bereid zijn zelf orde op zaken te stellen.

- Het wordt ook de allerhoogste tijd om een ander idee fixe voor altijd te begraven. Het idee dat China 'ons' komt redden. Ain't gonna happen. De problemen in China nemen in zo'n strak tempo toe dat het 'helpen' van andere landen maximaal prioriteit 35 is. En geen punt hoger.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten zit de stemming er vanmorgen behoorlijk in. Bijna alleen maar hogere noteringen, met omzetten die weinig bijzonder zijn. Nieuws is er meer dan voldoende en handelaren/beleggers zijn voor de zoveelste keer in staat daar volkomen verkeerde conclusies uit te trekken.

- In het grote verhaal van de Europese schuldencrisis weten de hotemetoten steeds beter de roze brillen en de pennenlikkers te manipuleren. Heel simpel; hang ze een worst voor en ze gaan er als pitbulls aan hangen. Niet denken, maar kopen. Nu worden er weer verhalen verteld/plannen gemaakt/opzetjes gepubliceerd voor de volgende topconferentie op 9 december. Nieuwe verdragen, meer ECB etc. etc. Misschien kunnen we eens even stilstaan bij de resultaten van de vorige topconferentie van eind oktober. Toen waren de roze brillen en de pennenlikkers ook helemaal euforisch. Dat was de conferentie met de afspraken over het EFSF, over Griekenland en over meer vermogen voor de banken. Tot nu toe is daar echt helemaal niets van terechtgekomen. En de plannen waar nu over gepraat wordt, zijn een stuk ingrijpender dan die van oktober. Conclusie??

- In de VS gaat alle aandacht uit naar de komende cijfers over de arbeidsmarkt. Het gaat daar misschien wel iets beter, maar veel gaat het niet zijn. Als de ontwikkelingen op een rijtje worden gezet gaan er wel wat banen bijkomen, maar blijft de salarisontwikkeling tegenvallen en neemt vooral het aantal part time banen toe. Geen echt herstelverhaal. Afhankelijk van de vraag hoeveel mensen zich helemaal van de arbeidsmarkt hebben teruggetrokken gaat het werkloosheidspercentage iets hoger of lager worden, maar veel gaat het niet zijn.

- Na de 'alle kurken er af'- markt van gistermiddag is het vanmorgen een stuk rustiger. Plussen en minnen wisselen elkaar af, met omzetten die overigens heel behoorlijk zijn. Per saldo noteren de bekende indices rondom de slotstanden van gisteren. Nieuws is er meer dan voldoende, de inhoud ervan bijna alleen maar tegenvallend, maar waarom zou je daar naar kijken of erover nadenken?

- Gistermiddag dus dat bericht van een aantal centrale banken over gecoördineerde liquiditeitssteun aan banken. Als iemand dat ziet als goed nieuws, dan is die persoon serieus de weg kwijt. Dit bericht impliceert namelijk dat de problemen bij de banken waarschijnlijk een stuk groter zijn dan we denken en het impliceert ook dat de Amerikaanse autoriteiten vrezen dat de Europese problemen makkelijk kunnen overslaan naar hun markten. Bovendien wordt er helemaal niets opgelost. Er is alleen afgesproken dat als het onderlinge wantrouwen tussen de banken te groot wordt, er een beroep gedaan kan worden op de centrale banken. Het resultaat hiervan gaat natuurlijk zijn dat het wantrouwen ook makkelijker kan toenemen, want er is een ontsnappingsfaciliteit gecreëerd. Ondertussen blijft de economische realiteit verslechteren, nemen dus ook de problemen van de banken alleen maar toe, hetgeen het wederzijdse wantrouwen verder versterkt waardoor er een groter beroep gedaan gaat worden op die steun. Ziet dat eruit als een neerwaartse spiraal of ziet dat eruit als een neerwaartse spiraal?

- Hier wordt dus niets opgelost, er wordt wat tijd gewonnen en in die tijd gaan de problemen onvermijdelijke verder toenemen. En dat is precies het patroon van alle plannen/maatregelen van de afgelopen drie jaar. Niets meer en niets minder.

- Let voor de aardigheid eens op de ontwikkelingen in de economische realiteiten van China en Japan en probeer dan eens te bedenken wat daar de mogelijke consequenties van kunnen zijn. Ons idee? Niet veel goeds.

- Het is vanmorgen erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Plusjes en minnetjes wisselen elkaar af, met omzetten die niet veel voorstellen. Berichten zijn er meer dan genoeg, maar groot, opvallend en heel bijzonder zijn ze vooralsnog niet.

- Dit keer was er veel nieuws uit eigen land. In Utrecht is men bij de Rabobank waarschijnlijk niet blij met de neerwaartse bijstelling van de kredietwaardigheid door Standard & Poor's. Door de verwevenheid van alle grote spelers in de financiële wereld kun je zelf heel veel dingen goed doen, maar toch hard geraakt worden door de mogelijke problemen van andere instellingen (in goed Engels: counterparty risk).

- Ook uit Nederland het verhaal over het aanwijzen van 'systeembanken' door Jan Kees de Jager. Die systeembanken krijgen te maken met strengere eisen met betrekking tot de balansverhoudingen. Goed nieuws? Nee, nee en nogmaals nee. Integendeel zelfs. Dit is een verkapte officiële bevestiging van 'moral hazard' en precies dat is een van de kern-oorzaken van alle problemen die de afgelopen jaren ontstaan zijn. Als bedrijven 'weten' dat ze gered worden als het misgaat, gaat men anders en risicovoller handelen dan men anders gedaan zou hebben. Dat gebeurt natuurlijk niet expres en bewust, maar als het neerwaartse risico minimaal is, gaat er veel vaker ja gezegd worden dan verstandig is. Want, anders geformuleerd, 'kop ik win, munt jullie verliezen'.

- De roze brillen en pennenlikkers waren weer euforisch over de laatste cijfers met betrekking tot het consumentenvertrouwen in de VS wat aan het verbeteren is. Goed nieuws? Niet echt, want dat vertrouwen stond op een bijna all time low en de stand van nu is nog steeds historisch gezien erg laag. Grote vraag is nu of die verbetering gaat doorzetten. Bij AFS denken we van niet en u weet ondertussen wel waarom. Tegenvallende inkomensontwikkeling, tegenvallende arbeidsmarkt en tegenvallende huizenmarkten, om eens wat dingetjes te noemen waar zeer grote groepen Amerikanen mee geconfronteerd worden.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten gooien handelaren/beleggers er nog een dagje 'total denial' tegen aan. Gewoon helemaal nergens naar kijken en vooral helemaal nergens over nadenken. Meer plusjes dan minnetjes zijn het resultaat, met omzetten die overigens maar weinig voorstellen.

- Het opmerkelijke is niet eens dat er maar weinig aandelen gekocht worden, het echt opmerkelijke is dat er niet meer verkocht wordt. Dat kan twee dingen betekenen. Of veel mensen hopen nog steeds dat het binnenkort beter gaat en er dus niet verkocht hoeft te worden. Of ze zijn wel realistisch, maar denken te kunnen verkopen vlak voordat het mogelijk mis gaat. Beide mogelijkheden komen neer op het gewoon vragen om veel geld te mogen verliezen.

- Het schuldencrisis-nieuws uit de eurozone wordt niet beter. Eén van de belangrijkste redenen daarvoor is dat de financieel-economische situatie blijft verslechteren. Alles wat wordt afgesproken, blijkt iedere keer even later al niet meer van toepassing te zijn waardoor er weer nieuwe afspraken gemaakt moeten worden. Omdat er zoveel partijen bij betrokken zijn, duurt dat natuurlijk even en tegen de tijd dat er een volgend plan ligt, is de financieel-economische realiteit alweer verslechterd. etc. etc.

- Het nieuws uit de VS is niet beter. Misschien dat er van tijd tot tijd nog sprake is van een incidentele meevaller, het grote beeld is een stuk somberder. En ook in de VS worden er talloze plannen gemaakt die bij publicatie ervan al weer door de financieel-economische realiteit achterhaald zijn.

- Om het allemaal nog wat erger te maken, waren er gisteren de laatste voorspellingen met betrekking tot de economische groei in de wereld van de OESO. Alles is naar beneden bijgesteld in vergelijking met een paar maanden geleden. En niet een klein beetje. Het is nog erger want deze laatste verwachtingen gaan ervan uit dat er de komende maanden geen forse tegenvallers gaan komen. Met de recente ontwikkelingen in de Europese schuldencrisis in gedachten, lijkt dat wel erg optimistisch. Als er wel tegenvallers gaan komen, wordt het, volgens de OESO, allemaal een stuk onprettiger.

-De stemming op de bekende Europese aandelenmarkten is bijna euforisch te noemen. Bijna alleen maar hogere, en soms dik hogere, noteringen. Het waarom is een volkomen raadsel, want als naar de inhoud van de beschikbaar gekomen berichten gekeken wordt, is er simpelweg geen enkele reden voor welk optimisme dan ook. Misschien hebben handelaren/beleggers even genoeg van alsmaar lagere koersen, of zoiets.

-Het blijft natuurlijk primair gaan om de vele ontwikkelingen met betrekking tot de Europese schuldencrisis. Iedere dag zijn er series geruchten, opzetjes, plannetjes, initiatieven, concepten, voorstellen etc. etc. De rode draad daarin is al tijden volkomen duidelijk: veel grote woorden en nul details. Geen woord over de mogelijk negatieve consequenties en nog minder woorden over wie welk bedrag op tafel gaat leggen. Kortom, zinloze dingetjes die in brillen- en pennenlikkersland iedere keer voor opwinding zorgen, maar waar de volwassenen per dag nerveuzer over worden. Met alle gevolgen van dien.

-Een klein voorbeeldje. Eurobonds als oplossing. Het uitgeven van eurobonds (het combineren van staatsleningen uit alle Europese landen) gaat natuurlijk gevolgen krijgen voor de te betalen rente in de verschillende landen. Als goede en slechte debiteuren bij elkaar gevoegd worden, gaan de goede na introductie van die eurobonds een hogere rente betalen dan ze deden en de slechte een lagere. Simpel. Nederland gaat dus meer betalen om aan geld te komen, want Nederland is nu een van de betere debiteuren. Grote vraag is hoeveel meer Nederland moet gaan betalen en wat dat allemaal gaat betekenen voor de Nederlandse begroting. Als de te betalen rente voor Nederland met 1,5% hoger wordt (een heel conservatieve aanname), dan gaan de uitgaves voor de Nederlandse begroting met € 6 mrd per jaar !!! omhoog. En dan hebben we het nog niet eens over de gevolgen voor de hypotheek- en de huizenmarkten. Misschien kunnen de verantwoordelijke autoriteiten en het parlement het daar eens over hebben in het licht van de geplande bezuinigingen van € 18 mrd .

-Dit weekend weer brillen- en pennenlikkers euforie over de cijfers van Black Friday in de VS. Lieve jongetjes en lieve meisjes, probeer eens een keer in je leven verder te kijken dan je neus lang is. Kijk bijvoorbeeld eens naar de inkomensontwikkeling in de VS of naar de arbeidsmarkt en vraag je dan of die redelijke cijfers een vervolg kunnen krijgen. En sta eens even stil bij de inhoud van de plannen van de Fed en de regering-Obama. Als het allemaal zo goed gaat, waarom moeten er dan alsmaar meer maatregelen genomen worden om de economie te stimuleren? Just asking.

- Opnieuw wil de stemming er op de bekende Europese aandelenmarkten niet echt inkomen. Veel minnetjes, met omzetten die niet heel bijzonder zijn. Net als eerdere dagen zijn er genoeg berichten en de inhoud ervan is ook net als eerdere dagen bijna alleen maar tegenvallend.

- Het blijft natuurlijk gaan om alle ontwikkelingen met betrekking tot de Europese schuldencrisis. Grote en opvallende berichten zijn er dit keer maar weinig, het zijn meer kleinere, maar wel tegenvallende. Denk aan de neerwaartse bijstelling van de kredietwaardigheid van Hongarije, aan de herhaling van eerdere Duitse meningen over de ECB en Eurobonds, aan nieuws over het EFSF etc. etc. Omdat er tegelijkertijd geen enkel teken te zien is dat een oplossing van de ontstane problemen ook maar iets dichterbij aan het komen is, is het begrijpelijk dat de nervositeit op de rentemarkten weer in een strak tempo aan het toenemen is. Dat daardoor de problemen in allerlei landen dus ook weer toenemen is net zo zeker.

- In brillen- en pennenlikkersland gaat het vandaag maar om een ding: Black Friday, de start van het Amerikaanse Kerstverkopenseizoen. Dat wordt weer een dag met hysterische teksten over hoeveel er weer besteed gaat worden en hoe goed het gaat met de economie in de VS. Niet geloven die onzin. Dit is de dag van de mega-kortingen om publiek te trekken, dat zegt niets over de hele periode tot Kerstmis. Bedenk svp dat minstens 45 mln Amerikanen voedselbonnen krijgen en dat nog een zo'n aantal mensen het maar net iets minder slecht heeft. Om nog maar te zwijgen over de loonontwikkeling, de huizenprijzen, de bezuinigingen bij de lokale overheid, de pensioenproblemen etc., geen combinatie van factoren om er lekker tegen aan te consumeren.

- Na de opwinding van gistermiddag is op de bekende Europese aandelenmarkten de rust weer enigszins aan het terugkeren. Veel wat hogere noteringen met omzetten die niet bijzonder zijn. Nieuws is er opnieuw meer dan voldoende, maar de bereidheid om er goed over na te denken is een stuk minder.

- Gistermiddag een heleboel opwinding over het 'mislukken' van een veiling van Duitse staatsleningen. Een storm in een borrelglas. Volledig buiten alle proporties geblazen door de brillen en pennenlikkers. Wat er wel aan de hand is, is dat diezelfde brillen en pennenlikkers nu pas willen accepteren dat er ook in Duitsland problemen zijn. Naar aanleiding van die veiling is men eens wat beter naar de ontstane situatie in Duitsland gaan kijken en dan worden er ook zonder veel moeite voldoende minpunten gevonden. Gisteren is er in Duitsland helemaal niets veranderd, wat er aan het veranderen is, is de mening over Duitsland.

- Recessie of geen recessie in de eurozone? Volgens het IIF (belangrijke lobbyclub van de banken) is de economie van de eurozone nu al aan het krimpen. Kan zijn, maar ook al heeft het IIF nu ongelijk, dan gaat het toch niet lang meer duren voordat het wel zo is. Daarvoor komen er teveel cijfertjes beschikbaar die alleen maar wijzen op een afzwakking van de economie. De richting van de beweging is volkomen duidelijk: omlaag. En dan is de min niet ver weg meer.

- Precies hetzelfde is aan het gebeuren met betrekking tot China. Tot voor kort wilden de brillen en pennenlikkers geen kwaad woord horen/zien over China en werden alle positieve berichten nog eens dik opgeblazen. Dat de realiteit ondertussen al lang behoorlijk anders dan het gewenste beeld deed niet ter zake. Nu gaat het niet eens veel slechter dan een tijdje geleden, maar de positivo's beginnen te accepteren dat hun beeld van de Chinese realiteit wel erg ver begon af te wijken van die realiteit. Vandaar dat er nu ook heel andere verhalen over de ontwikkelingen in China de publiciteit halen.

- En in de VS blijft de economie een beetje doorsukkelen. Gisteren weer een serie cijfertjes die bevestigden dat het nu niet beter en niet echt slechter gaat.

- Het is voorlopig erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen maar weinig voor en de indices bewegen ruwweg rondom de slotstanden van gisteren. Berichten zijn er opnieuw meer dan genoeg, maar handelaren/beleggers weigeren er weer de voor de hand liggende conclusies uit te trekken.

- In de Europese schuldencrisis gaan alle landen aan de beurt komen, al moet er eerst een zekere aanleiding zijn. Vandaag is het zover voor België en Oostenrijk. De aanleiding om beter naar de Belgische situatie te kijken is het weer mislukken van een poging om een regering te formeren en Oostenrijk is in beeld gekomen vanwege het besef dat in Oost-Europa grote problemen zijn ontstaan en Oostenrijkse banken erg veel geld hebben uitstaan in Oost-Europa. Nu zijn België en Oostenrijk financieel geen heel belangrijke landen, maar het vertrouwen van het grote publiek komt met dit soort berichten alsmaar verder onder druk te staan. De bekende spiraal omlaag versnelt verder.

- In de VS werd gisteren het groeicijfer van de economie over het derde kwartaal wat naar beneden bijgesteld. Niet goed, maar een detail uit die cijfers was pas echt slecht. Het betreft dan het besteedbare inkomen per hoofd van de bevolking. Dat daalt, en duidelijk. U kunt zelf wel bedenken wat het voor de toekomstige groei gaat betekenen als alle Amerikanen minder te besteden hebben. Die sombere stemming onder de Amerikaanse consumenten wordt steeds begrijpelijker.

- En als het in de VS en de eurozone minder goed gaat, is het tamelijk onvermijdelijk dat er elders in de wereldeconomie ook minnen genoteerd kunnen gaan worden. Als 'wij' minder kopen, kunnen anderen minder verkopen. De bevestigingen daarvan kunnen even op zich laten wachten, maar lang gaat dat niet duren. Vanmorgen de laatste cijfers over de Chinese industriële productie en die zagen er duidelijk minder goed uit dan even geleden…

- Na de hectiek van gisteren is het vanmorgen een heel stuk rustiger op de bekende Europese aandelenmarkten. Alles en iedereen is een pas op de plaats aan het maken om eens rustig te kijken wat er allemaal gebeurd is. Omzetten en koersbewegingen stellen dus (voorlopig) helemaal niets voor. Opvallende berichten zijn er ook maar weinig.

- Na het mislukken van de onderhandelingen in de VS over mogelijke bezuinigingen wordt er nu nagedacht over de mogelijke consequenties. Het grote verhaal is hier natuurlijk dat de verantwoordelijke autoriteiten niet in staat zijn geweest om het ook maar ergens over eens te worden. En dat terwijl er maar twee partijen zijn en de problemen al behoorlijk groot. Twee dingen zijn nu zeker. 1) Het vertrouwen van de Amerikaanse bevolking in een goede afloop van de ontstane situatie gaat hierdoor niet toenemen en 2) dat gaat invloed krijgen op de bestedingen en de investeringen en dus op de groei. En geen positieve.

- Als het in de VS met twee partijen en een land al erg moeilijk blijkt te zijn om iets te bewerkstelligen, dan kunt u wel bedenken hoe dat in de eurozone gaat waar 17 landen en nog veel meer partijen het met elkaar eens moeten worden over onprettige ontwikkelingen. Dat het allemaal zo langzaam gaat, is geen toeval of slechte wil. Behalve dat er veel meer landen bij betrokken zijn, lopen de belangen van die landen immers ook nog eens fors uiteen. Die onzekerheid en twijfel die nu sterk aan het oplopen zijn, kunnen nog wel eens sterk toenemen.

- Voor een illustratie van wat minder vertrouwen en meer onzekerheid voor een economie betekenen, hoeven we alleen maar te kijken naar de ontwikkelingen in Duitsland. Daar worden nu alle groeiverwachtingen voor de Duitse economie voor 2012 drastisch naar beneden bijgesteld. Zag het er een paar maanden geleden nog best aardig uit, nu wordt er gerekend met een groei van maximaal 1%, en dan moet ook nog bijna alles meezitten.

- De stemming op de bekende Europese aandelenmarkten is vanmorgen niet best, om het eens voorzichtig te formuleren. Bijna alleen maar lagere noteringen, met omzetten die weinig bijzonder zijn. Het begint er op te lijken dat zelfs de handelaren/beleggers beginnen te accepteren wat er allemaal aan de hand is. Nieuws is er opnieuw meer dan voldoende en de inhoud ervan is net zo opnieuw volkomen duidelijk en erg onprettig.

- De afgelopen weken waren het vooral de ontwikkelingen in de eurozone die de gemoederen bezig hielden, wat er in de VS gebeurde speelde een veel beperkter rol. Daar is nu verandering in aan het komen. En dat heeft alles te maken met de uitkomsten van de bezuinigingsplannen die later deze week in de VS gepresenteerd moeten worden. Daar gaat namelijk geen uitkomst over komen. Het lukt de Amerikaanse politici maar niet om daar welke afspraak dan ook over te maken. De regering geeft nu bijna 60% meer uit dan er binnenkomt en men is dus niet in staat dat percentage wat omlaag te brengen. Omdat er een paar maanden geleden is afgesproken dat er in die situatie automatische kortingen doorgevoerd gaan worden, kan iedereen bedenken wat de economische gevolgen gaan zijn.

- In de eurozone blijven de berichten/plannen/opzetjes/verhalen etc etc maar over elkaar heen buitelen. De rode draad in al die verhalen is dat er nergens namen en rugnummers genoemd worden. Veel principes, veel lange termijn verhalen, maar nergens een indicatie van wie wat gaat betalen of verliezen. En nog steeds staan ongeveer alle hotemetoten in de tijdwin-stand. Dingen doen in de hoop dat het binnenkort beter gaat. Dat dat ondertussen al 3 jaar!! gebeurd en dat de problemen de afgelopen die afgelopen 3 jaar alleen maar veel groter zijn geworden, is een detail wat er blijkbaar niet toe doet.

- Wanneer gaat er geaccepteerd worden dat de opgetelde uitstaande schuldenposities het probleem zijn en dat er dus ook maar een verstandige, zij het pijnlijke, oplossing is. Schulden afboeken, en niet te weinig. Tegelijk moeten er dan hervormingen doorgevoerd worden die de verschillende economieën in staat moeten stellen beter met de toekomstige problemen om te gaan. Pas dat soort verhalen te horen/lezen gaat zijn, kan er reden zijn voor enig optimisme, en geen dag eerder.

- Eindelijk een dag zonder schokkende, opvallende of dramatische berichten. En dus is het erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen helemaal niets voor.

- Die rust blijft natuurlijk niet lang duren. Zeker op de internationale obligatiemarkten is de nervositeit de afgelopen maanden sterk toegenomen en er spelen op allerlei plaatsen nu zoveel verschillende ontwikkelingen dat het een kwestie van tijd is voordat er ergens weer iets geks/opvallends gebeurt en het spektakel weer van start gaat. Opgelost is er immers helemaal niets en de weg naar wel een oplossing wordt steeds kronkeliger.

- Ondertussen wordt ook steeds duidelijker dat de mogelijke hulp van China niet aanstaande is. Ook al omdat daar langzaam maar zeker de problemen ook aan het toenemen zijn. Met name de driehoek huizenprijzen, kredietverlening en financiële situaties van de banken begint zorgen te baren. Het IMF heeft ook al gewaarschuwd en dat doet het IMF natuurlijk niet voor niets.

- Voor de brillen maakt dat allemaal niets uit, die blijven alles wat niet positief is gewoon negeren en concentreren zich op weekcijfertjes die misschien microscopisch beter zijn dan die van een week eerder. En zo worden dan al die 'meevallers' verspreid. Gisteren in de VS bijvoorbeeld het verhaal over een dalend aantal mensen die voor het eerst een uitkering aanvragen. Kan natuurlijk allemaal geen kwaad, maar een heel stuk belangrijker is dat er banen, en het liefst goedbetaalde banen, bijkomen. Die cijfers zijn helaas een stuk minder prettig. Als er al banen bijkomen, zijn het vaak part-time banen, om eens iets te noemen. Trap dus svp niet in teksten over plusjes zonder contekst.

- De stemming wil er vanmorgen op de bekende Europese aandelenmarkten niet inkomen. Veel meer minnetjes dan plusjes, met omzetten die niet bijzonder zijn. En dit keer lijken handelaren/beleggers meer aandacht te hebben voor de inhoud van de berichten die bekend zijn gemaakt.

- Zo proberen de opgetelde verantwoordelijke Europese autoriteiten waar mogelijk de ontstane problemen te vergroten. Alle verschillen van mening worden via de media uitgespeeld en er worden uitspraken gedaan die niet eens in de rubriek 'dom, dommer, domst' passen. Hoe het ook zij, dat de internationale obligatiebeleggers per dag nerveuzer worden, wordt ook per dag begrijpelijker. En dat daardoor de problemen ook per dag groter worden, is dan een onvermijdelijke wetmatigheid. Goed bezig, jongens en meisjes, goed bezig.

- Engeland dan. Ook daar is gisteren duidelijk geworden dat het economisch in een strak tempo de verkeerde kant aan het opgaan is. Alle verwachtingen zijn dik naar beneden bijgesteld en met een beetje pech wordt het een 'double dip'. Waarom beginnen we hier over? Omdat in het VK de afgelopen jaren door de regering en de centrale bank alles gedaan is (en groot) waarvan veel mensen zeggen dat het in de eurozone snel moet gebeuren om het tij te keren. In het VK heeft het in ieder geval dus niets opgeleverd. Dat lijkt ons een meer dan goede reden om er in Brussel en Frankfurt nog eens over na te denken en deze heilloze weg niet in te slaan.

- De brillen en twee hersencelligen blijven vertrouwen op de Amerikaanse consumenten om de wereldeconomie uit het slop te trekken. Misschien kunnen ze even nadenken over een bekende quote van Keynes: als de omstandigheden veranderen, verander ik van mening. Het blijft interessant om te zien hoe de brillen in de repeat-stand blijven staan terwijl de problemen in de VS per dag groter worden. Dat er van tijd tot tijd een paar cijfertjes beter zijn dan een maand eerder betekent in het grote spel der dingen helemaal niets. Vergelijk daarvoor allerlei belangrijke cijfers van nu maar met die van een decennium geleden.

- 'Why worry, be happy', dat lijkt vanmorgen het motto te zijn op de bekende Europese aandelenmarkten. Veel wat hogere koersen dus, met omzetten die overigens niet zoveel voorstellen. Voor de zoveelste keer zijn handelaren/beleggers bereid de inhoud van de beschikbaar gekomen berichten meer dan volledig te negeren.

- Nog opmerkelijker is de werkelijk gigantische kloof die is ontstaan tussen obligatie- en aandelenland. In obligatieland is men heel erg nerveus en houdt men serieus rekening met allerlei onprettige scenario's en in aandelenland ziet men maximaal wat wolkjes aan de horizon. Er wordt in ieder geval op geen enkele manier rekening gehouden met mogelijke zware financieel-economische tegenvallers en de consequenties daarvan voor de resultaten van de bedrijven. De bekende indices hebben ondertussen wel wat terrein prijsgegeven, maar in de huidige niveaus zit maar erg weinig mogelijk slecht nieuws verdisconteerd.

- Gisteren in de VS een paar kleine meevallertjes. Hoe de Amerikanen het doen, begint een steeds groter raadsel te worden, maar de detailhandelsverkopen zijn gewoon weer wat gestegen. Bedenk namelijk dat het aantal banen nauwelijks stijgt en dat de lonen minder stijgen dan de inflatie. En dan hebben we het niet eens over de tamelijk desastreuze ontwikkelingen op de huizenmarkten.

- Nog een keer het grote lange termijn verhaal van de VS. De afgelopen 10 jaar zijn daar geen banen bijgekomen, terwijl de bevolking met 30 mln mensen is toegenomen. Niet alleen zijn er opgeteld geen banen bijgekomen, de koopkracht is het afgelopen decennium ook maar nauwelijks gestegen. Door heel veel geld te lenen en ook uit te geven, zijn de bestedingen alsmaar verder gestegen, maar u begrijpt dat welvaartsgroei die gebaseerd is op schuldengroei op z'n minst kwetsbaar is. Het lijkt in de VS misschien beter te gaan, maar de realiteit is een heel andere.

- Het wil opnieuw niet echt lukken op de bekende Europese aandelenmarkten. Veel wat lagere koersen dus, met omzetten die, met uitzondering van die voor de financials, maar weinig voorstellen. Berichten zijn er meer dan genoeg, de richting ervan is volkomen duidelijk, maar het ontkennen van de realiteit is door handelaren/beleggers tot een kunstvorm verheven.

- De ontwikkelingen met betrekking tot de Europese staatschuldencrisis blijven natuurlijk het nieuws bepalen. Vanmorgen een paar mini-meevallertjes in de vorm van niet-tegenvallende 3e kwartaal-groeicijfers uit Duitsland en Frankrijk, maar daar staan tamelijk veel andere cijfertjes tegenover. Te beginnen met de laatste verwachtingen van de OESO ten aanzien van de groei van de wereldeconomie. Die beloven niet veel goeds. En dan is er het nieuws uit Italië waar de berichten over de vorming van een nieuwe regering toch tegenvallen en één van de grootste banken in het land een zeer dik kwartaalverlies moest melden vanwege een aantal afboekingen. Over de laatste uitspraken van mevrouw Merkel hoeven we het in dit verband dan niet eens te hebben. Hoe het ook zij: het vertrouwen in een goede afloop is verder onder druk komen te staan. Kijk daarvoor maar even naar de internationale obligatiemarkten.

- In de VS heeft de Federal Reserve uit San Francisco opvallende uitspraken gedaan. Daar denkt men dat er een 50% kans is dat de Amerikaanse economie binnen afzienbare tijd in een recessie terecht gaat komen. Met name de ontwikkelingen in de eurozone kunnen behoorlijk negatief gaan uitpakken.

- Er kan ook makkelijk op een heel andere manier naar de VS gekeken worden. Nu is het verhaal dat het in principe economisch de goede kant op gaat, maar dat er van tot tijd sprake is van tegenvallers. De realiteit begint echter meer en meer een heel andere te worden. Eén van een langdurige achteruitgang waarin het van tijd tot tijd wat beter gaat. Het begrip 'verloren decennium' is ondertussen echt van toepassing op de VS. Kijk daarvoor maar eens naar de ontwikkeling van het aantal banen, van de besteedbare inkomens, van de huizenprijzen, van de armoede, van de uitstaande schulden, van de begrotingstekorten, van de beurskoersen, om eens wat aspecten te noemen. Het gegeven dat het met de bovenkant van de Amerikaanse samenleving wel erg veel beter is gegaan, maakt het bovenstaande echt niet allemaal goed.

- Het is voorlopig erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Meer minnetjes dan plusjes, maar veel stelt het allemaal niet voor. En hetzelfde is van toepassing op de omzetten. In de financials gebeurt nog wel wat, voor de rest ongeveer niets. De berichtgeving met betrekking tot de Europese schuldencrisis blijft uiteraard thema numero uno.

- In de discussie over wat nu precies de taak van de ECB moet/kan zijn in het oplossen van de problemen hebben de presidenten van de Duitse en Nederlandse centrale banken duidelijke stellingen ingenomen. De taak van de ECB moet een beperkte zijn. De ECB kan de eurozone niet 'redden', het is aan de politici op allerlei plaatsen om voor structurele oplossingen te zorgen en de consequenties van te maken keuzes te accepteren.

- In dumboland is het even wat rustiger nu er in Griekenland en Italië nieuwe presidenten zijn gekomen, Opgelost is er natuurlijk helemaal niets, maar de brillen en twee hersencelligen zijn even tevreden. Het doet ons alleen maar denken aan de Drs. P – klassieker 'de Dodenrit'.

- Het blijft natuurlijk tamelijk onwaarschijnlijk dat de banken zonder welke de meeste schuldenproblemen niet eens zouden zijn ontstaan, nu zo'n grote invloed uitoefenen op het beleid in een groot aantal landen. Eerst opblazen, dan afbreken. En de hotemetoten laten het gewoon gebeuren. Dat kun je toch niet bedenken. Surrealistisch.

- Het is vanmorgen opnieuw erg rustig op de bekende Europese aandelenmarkten. Omzetten en koersbewegingen stellen maar weinig voor. Berichten waar iets mee gedaan kan worden zijn er meer dan genoeg, maar handelaren/beleggers doen/durven/willen/kunnen het niet.

- De Europese schuldencrisis blijft de gemoederen natuurlijk het meeste bezighouden. In twee landen hebben we nu weliswaar nieuwe topmannetjes, maar veranderd/verbeterd is er natuurlijk helemaal niets. Wat er moet gebeuren is dat er geloofwaardig plannen moeten worden aangenomen door de respectievelijke parlementen. Plannen die perspectieven bieden op het rechtzetten van allerlei volledig uit de hand processen. Want de nervositeit op de markten wordt grotendeels veroorzaakt door het in een strak tempo toenemende besef dat de bestaande situaties in meer landen simpelweg niet gehandhaafd kunnen worden.

- De economische ontwikkelingen in de eurozone gaan, mede door de onrust op de financiële markten, duidelijk de verkeerde kant op. Alle groeiverwachtingen worden in een strak tempo naar beneden bijgesteld. Voor 2012 wordt nu door de ECB en de Europese Unie nu nog gerekend op een minimale groei, maar de richting van de beweging is versnellend neerwaarts. Die recessie, die komt eraan.

- In de VS lijkt het misschien beter te gaan, maar niets is minder waar. De regering geeft daar nog steeds gewoon 60% !!! meer uit dan er binnenkomt. Daar komt men nu nog mee weg, maar het is wel een keiharde indicatie dat het hele Amerikaanse groeiverhaal op een extreem wankele basis gebaseerd is. Als er een begrotingstekort van $ 1.300 mrd en een ongelimiteerd ingrijpen van de Fed nodig zijn om tot de bestaande groeicijfers te komen dan begrijpt u dat het in de VS echt niet beter gaat dan in de eurozone. Het is een kwestie van afwachten voordat de financiële markten ook daar oog voor krijgen. En dan gaan we nog wat meemaken.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten is het vanmorgen een heel stuk rustiger dan gisteren. Nog wel meer minnetjes dan plusjes, maar de verliezen stellen niet veel voor en de omzetten zijn net zomin bijzonder. Berichten zijn er meer dan voldoende, de inhoud ervan is bijna altijd overduidelijk, maar handelaren/beleggers staan in de pauze-stand.

- In de Europese staatsschuldencrisis blijven de berichten/meningen/voorstellen/opzetjes etc. etc. maar over elkaar een buitelen. Allemaal niets mis mee, maar het zou een heel stuk beter zijn als er bij al die dingetjes veel meer aandacht gegeven zou worden aan de mogelijke consequenties. Want de kern van deze crisis is dat alle concrete voostellen niet zijn uitgevoerd omdat men niet bereid was de consequenties te accepteren en dan maar weer een volgend plan ging bedenken. Ook niets mis mee, behalve dat in de tussentijd de problemen alleen maar toenamen. En het volgende plan dus nog grotere consequenties had, ook niet aangenomen werd en er gewerkt ging worden .... Enfin, u begrijpt de dynamiek.

- Dat het vertrouwen in een goede afloop bij ieder volgend probleem alsmaar verder onder druk komt te staan, is a) volkomen voorspelbaar en krijgt b) natuurlijk economische gevolgen. Bijvoorbeeld in de groeicijfers. Vanmorgen het nieuws dat de Duitse groei in 2012 erg veel lager gaat zijn dan in 2011. Oftewel: de richting van de beweging is sterk negatief.

- Een van de voorstellen om het tij te keren is om de ECB echt zwaar te laten ingrijpen in de obligatiemarkten. Volgens een paar hotemetoten kan dat een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van vertrouwen. Tot nu toe heeft de ECB natuurlijk niet stil gezeten, maar het kan allemaal veel groter en ingrijpender. In het jargon; 'the big bazooka' moet ingezet worden. 'Gelukkig' zijn er al een paar centrale banken die dat al gedaan hebben, dus er is te zien wat de resultaten daarvan zijn. Kijk daarvoor maar naar de ontwikkelingen in de VS en het VK. Daar zijn echt alle ballen ingezet op 31, en je moet ziende blind en horende doof zijn om te durven zeggen dat het in die landen nu beter gaat.

- De stemming op de bekende Europese aandelenmarkten is vanmorgen een heel stuk somberder dan gisteren. Bijna alleen maar duidelijk lagere noteringen met omzetten die best behoorlijk zijn. Belangrijkste reden zijn de laatste ontwikkelingen in Italië waar premier Berlusconi heeft beloofd op te stappen als het parlement een fors bezuinigingsprogramma goedkeurt. En daar kwam het bericht overheen dat er over een paar maanden verkiezingen georganiseerd worden. Kortom, de twijfel en onzekerheid zijn in een paar uur tijd sterk toegenomen.

- En dat is tegelijkertijd de rode draad in de hele Europese schuldencrisis. Onwaarschijnlijk veel ontwikkelingen en nauwelijks vooruitgang. Sterker, het aantal problemen neemt niet alleen toe, maar wordt ook nog groter. Al die koersdalingen en hogere rentes zijn goed te begrijpen.

- Voor de rest zijn er bijna alleen maar tegenvaller(tje)s te melden. In Nederland heeft DNB bijvoorbeeld wat uitspraken gedaan over de groei van de economie. Korte samenvatting:: die stelt helemaal niets meer voor. Het woord 'recessie' wordt nog net niet genoemd. En IMF-baas Lagarde heeft gewaarschuwd dat als er niet op korte termijn verstandige maatregelen worden genomen om de ontstane problemen aan te pakken, de wereldeconomie wel eens geconfronteerd kan gaan worden met een verloren decennium. Niet echt een hoopgevende tekst.

- In de categorie 'virtuele worsten waarin dumbo's kunnen happen' weer een serie cijfers uit China. Na een paar maanden met vooral veel tegenvallende berichten op allerlei terreinen blijkt het om mysterieuze redenen plotseling weer helemaal goed te gaan. In goed Nederlands: de bullshit-meter staat zwaar in het rood.

- In de VS was er nieuws uit het midden- en kleinbedrijf. Daar zijn de ondernemers nu net iets minder somber over de nabije toekomst dan een maandje geleden. Dat was tenminste de uitkomst van een grote maandelijkse enquête.

- Niemand heeft ook maar het vaagste idee over het waarom ervan, maar op de bekende Europese aandelenmarkten staan vanmorgen vooral veel plusjes. Met de inhoud van het nieuws heeft het in ieder geval helemaal niets te maken, want dat is voor bijna 100% behoorlijk slecht.

- Er gaat geen dag voorbij of er zijn weer opmerkelijke berichten met betrekking tot de Europese schuldencrisis. Na Griekenland is nu Italië in het middelpunt van de belangstelling komen te staan. Geen prettige ontwikkeling, want het mogelijk oplossen van de Italiaanse problemen is nog veel ingewikkelder dan die van Griekenland. En u weet ondertussen wel hoe dat aan het gaan is.

- In de tussentijd krijgen de problemen op de financiële markten ook gevolgen in de Europese economie. Het is natuurlijk echt geen toeval dat de Europese detailhandelsverkopen aan het afnemen zijn. Het grote publiek begrijpt misschien niet precies hoe allerlei processen precies werken, maar begrijpt wel degelijk dat de financiële problemen groter en groter worden en verstandige oplossingen alsmaar verder vooruit geschoven worden. En dus wordt men voorzichtiger, waardoor de economische groei afzwakt en de financiële problemen verder toenemen.

- Gaat het dan elders veel beter? Helaas niet. Gisteren de laatste cijfers over de ontwikkeling van de armoede in de VS. Die stijgt echt onprettig hard. Maar ook in andere delen van de samenleving nemen de problemen toe. Wat denkt u van het gegeven dat ondertussen bijna 30% !!! van alle mensen met een hypotheek in de situatie terecht zijn gekomen dat de waarde van hun huis lager is geworden dan de waarde van de hypotheek? En dat percentage is nog behoorlijk hard aan het oplopen ook. Bij AFS kunnen wij dit soort bewegingen op geen enkele manier in verband brengen met welk economisch herstel dan ook. Denk hier eens aan als u naar de Dow en de S&P 500 kijkt.

- Het is geen prettige morgen op de bekende Europese aandelenmarkten. Bijna alleen maar lagere noteringen met omzetten die niet bijzonder zijn. Het zijn de berichten met betrekking tot de Europese schuldencrisis die de stemming onder druk blijven zetten.

- In Griekenland zijn volgende stapjes gezet, maar opgelost is er natuurlijk helemaal niets en nu zijn de politieke ontwikkelingen in Italië in het middelpunt van de belangstelling komen te staan. De rode draad in de euro-schuldencrisis is simpel: iedere keer wordt er een pleister ergens overheen geplakt terwijl er helemaal niets gebeurd aan het fundamentele oplossen van de ontstane problemen. En dan zijn er nog mensen die het vreemd vinden dat het vertrouwen alsmaar verder onder druk komt te staan.

- Zonder oplossingen blijven al die problemen dus iedere keer weer de kop op steken. Nu worden er leningen van banken bijgehaald. Voorspelbaar, want in bankenland is sinds 2008, toen de problemen losbarstten, ook helemaal niets opgelost. Ook daar was pleisters plakken de gekozen oplossing.

- Ondertussen is de G-20 bijeenkomst ook volledig mislukt. De tegenstellingen waren simpelweg te groot. Tamelijk lachwekkend en vertrouwen ondermijnend is wel dat verantwoordelijke autoriteiten nu met de pet in de hand naar een paar landen reizen om te kijken of die wat willen bijdragen aan de 'redding' van de eurozone. 10 van de rijkste landen ter wereld die aan een toch nog derde wereld-land geld gaan vragen, Niet echt een teken van kracht, om het eens heel voorzichtig te formuleren.

- In de VS werden afgelopen vrijdag de laatste cijfers over de arbeidsmarkt gepubliceerd. Rode draad: niet best, maar wel een paar minuscule lichtpuntjes.

- Op de bekende Europese aandelenmarkten bewegen de koersen zich min of meer rondom de slotstanden van gisteren. Plusjes en minnetjes wisselen elkaar af, met omzetten die voorlopig weinig voorstellen. Nieuws is er meer dan voldoende, de inhoud ervan bijna alleen maar negatief, maar handelaren/beleggers blijven gewoon keihard weigeren iedere realiteit onder ogen te zien.

- Neem Griekenland en de totale chaos die daar ontstaan is. En dan toch hogere koersen. Domheid kent geen ondergrens, dat wordt per dag duidelijker.

- Nog meer 'goed' nieuws: de ECB verlaagt de korte rente. Misschien kunnen de jokers die dit goed nieuws vinden de spaarders en pensioengerechtigden even gaan uitleggen waarom hun inkomsten alsmaar verder omlaag moeten. Kunnen ze gelijk proberen uit te leggen waarom de Europese economie met een korte rente van 1,5% verder in de problemen komt, maar met een korte rente van 1,25% gaat herstellen. Zie de opmerking over domheid.

- Amerika dan. Nu het consumentenvertrouwen in de buurt van 'all time lows' aan het komen is, de armoede in een strak tempo toeneemt, net zoals de problemen op de huizenmarkten, gaan er straks euforische reacties op de beurzen te zien zijn als blijkt dat er een paar duizend baantjes (burgerflippers) meer dan verwacht zijn bijgekomen. U kent onze stelling: als de perceptie van de realiteit te ver van de realiteit gaat afwijken, is het altijd, maar dan ook altijd de perceptie die zich aanpast. En de kloof tussen de perceptie van de realiteit en de realiteit is ondertussen extreem wijd geworden.

-Veel wat hogere koersen op de bekende Europese aandelenmarkten. De reden? China natuurlijk. Voor de 82e keer waren er extreem vage teksten over Chinese financiële steun voor de eurozone. Dat het alle 81 keer hiervoor bij vage teksten is gebleven, is voor de handelaren/beleggers geen enkele reden nu anders over dat opzetje te denken. Blind erin. Wat een totale triestheid.

-In de grote mensenwereld gaat het om andere dingen. Om de uitspraken van de Federal Reserve bijvoorbeeld. Ben B. is erg terughoudend over de ontwikkelingen in de Amerikaanse economie. Er wordt in ieder geval gedacht aan een volgend rondje steunmaatregelen. De Fed heeft ondertussen al $ 2.300 mrd aan dingetjes gekocht en wat heeft dat opgeleverd? Nou, dat de groeiverwachtingen weer duidelijk naar beneden zijn bijgesteld, dat de verwachtingen met betrekking tot de werkloosheid naar boven zijn bijgesteld en dat ook de inflatieverwachtingen nu hoger zijn dan een paar maanden geleden. Dus vanwege gebrek aan succes, gooien we er een schepje bovenop. Opnieuw: wat een totale triestheid.

-Het kan altijd nog erger. Wat denkt u van de reactie van de autoriteiten op de Griekse plannen voor een referendum? Al eerder beloofde financiële steun wordt niet uitgekeerd totdat het referendum achter de rug is. Wat zouden de Grieken daarvan denken? Denken de hotemetoten dat ze hiermee de Grieken stimuleren om ja te zeggen?

-En om het helemaal af te maken zijn er altijd de Nederlandse parlementariërs. Gisteren een paar voorzichtige uitspraken van de nieuwe DNB-president Knot over de hypotheekverstrekking in ons land. Dat die meer dan volledig uit de hand is gelopen, weet ondertussen iedereen, maar onze volksvertegenwoordigers wisten niet hoe snel ze de uitspraken van Klaas Knot naar de prullenbak moesten verwijzen, want die zouden voor meer onzekerheid zorgen. Tuurlijk, jongens en meisjes, tuurlijk. Jokers.